اربیل و بغداد در راستا حل اختلافات، کوشش واشنگتن برای سنگ اندازی - مینی ست

با وجود این مسأله، اخیراً اخبار و گزارش هایی مبنی بر اینکه اختلافات میان بغداد و اربیل در راستا حل و فصل نهایی یا شبه نهایی قرار گرفته، منتشر شده است. در همین ارتباط، ریزان الشیخ، یک از اعضای ارشد اتحادیه میهنی کردستان عراق از توافق در اقلیم کردستان برای حل اختلافات با بغداد اطلاع داد و گفت: اربیل تصمیم گرفته است درآمد نفتی و گمرکی خود را به دولت مرکزی تحویل دهد.

ریزان الشیخ در ادامه سخنان خود توضیح داد: روابط کنونی بغداد و اربیل مثبت است و می تواند به نتایج مهمی هم برسد. کردستان میخواهد روابط نزدیک با حکومت مرکزی را حفظ کند زیرا حکومت معتقد است که قدرتش در گرو قدرت عراقی یکپارچه است.

عضو حزب اتحادیه میهنی کردستان در ادامه اضافه نمود: درست به همین دلیل است که احزاب اصلی کردستان یعنی حزب دموکرات، اتحادیه میهنی و گوران بر تقویت روابط با بغداد، انتها دادن به تنش ها و تحویل درآمد نفتی و گمرکی به بغداد توافق نموده اند. این درحالی است که درآمدهای نفتی و گمرکی اقلیم کردستان طی چند سال گذشته یکی از پرونده های اختلافی اربیل و بغداد بوده است.

در همین حال، شاد بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق نیز سخنانی را در جهت تأیید توافق قریب الوقوع میان بغداد و اربیل، مطرح نموده است. درهمین ارتباط، وی تاکید نمود که اقلیم کردستان به دست یابی به یک توافق فراگیر با بغداد در مورد مسائل اصلی فیما بین پایبند است. وی توضیح داد که این توافق در مورد مسائل مهم و اساسی فیما بین بغداد و اربیل خواهد بود. شاد بارزانی تاکید نمود که این توافق دربرگیرنده حقوق و تعهدات دو طرف بر اساس قانون اساسی خواهد بود.

این تحولات در روابط بغداد و اربیل در حالی اتفاق می افتد که از زمان برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق از دولت مرکزی در تاریخ 25 سپتامبر سال 2017 روابط میان دو طرف بیش از هر زمان دیگری رو به تیرگی نهاد. در آن موقع، مسعود بارزانی رئیس سابق اقلیم کردستان تحت تأثیر دخالت های خارجی به ویژه از سوی ایالات متحده آمریکا، همه پرسی استقلال از دولت مرکزی را برگزار کرد.

پس از برگزاری همه پرسی مذکور بود که اقلیم کردستان با شرایط بسیار سخت داخلی و خارجی روبرو شد؛ چرا که بعضی از کشورهای خارجیِ دارای روابط گسترده با اربیل از جمله ترکیه اقدام به تحریم آن کردند و در داخل نیز دولت مرکزی راهی جز برخورد قاطعانه با کسانی که به دنبال پیاده سازی طرح های خارجی در عراق بودند، در مقابل خود ندید. بدین ترتیب، نقدها از مسعود بارزانی در داخلِ اقلیم کردستان نیز بالا گرفت.

علت این مسأله هم آن بود که کُردهای اقلیم کردستان، مسعود بارزانی را عامل اصلی وضعیت خود می دانستند و معتقد بودند که وی آنها را قربانی اهداف بلندپروازانه خود نموده است. از آن موقع بود که روابط میان بغداد و اربیل تا حدود زیادی رو به تیرگی نهاد و مسعود بارزانی علیرغم کوشش هایی که داشت، به اهداف مد نظر خود دست پیدا کند.

با تغییر دولت در بغداد و همچنین تغییر مقامات اربیل در طول حدود یک سال گذشته، دو طرف کوشش نموده اند که اختلافات را به حداقل برسانند. این درحالی است که روابط چند سال گذشته اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق در بغداد همیشه تحت تأثیر چند پرونده اختلافی مهم از جمله سه پرونده درآمد فروش نفت و گاز، بودجه سالانه و کنترل مناطق مورد منازعه بوده است.

در راستای همین کوشش ها برای حل و فصل اختلافات میان بغداد و اربیل، قرار است هیأتی از سوی اقلیم کردستان عراق به زودی راهی بغداد گردد. طبق اعلام رسانه های عراقی، هیأت مذکور در جریان سفر به بغداد در مورد پرونده تحویل درآمدهای حاصل از فروش نفت و همچنین درآمدهای گمرکی با دولت مرکزی عراق به تبادل نظر خواهد نشست. بدین ترتیب، پر واضح است که اربیل و بغداد در راستا حل اختلافات قرار گرفته اند.

این درحالی است که همزمان، کوشش های خارجی برای منصرف ساختن اربیل برای حل اختلافات با دولت مرکزی بغداد نیز کلید خورده است. ایالات متحده آمریکا کوشش دارد تا از نفوذ خود بر اربیل به منظور ممانعت از تَن دادن آن به توافق نهایی با بغداد بهره برداری کند تا بدین ترتیب، زمینه های تفرقه و جدایی را همچنان در عراق باقی نگاه دارد؛ هدفی که البته واشنگتن پیروز به تحقق آن نخواهد شد.

در واقع، ایالات متحده آمریکا از رهگذر این اقدامات مذبوحانه کوشش می نماید تا از اقلیم کردستان عراق و روابط گسترده خود با این اقلیم به عنوان اهرم فشاری بر بغداد به منظور وادار ساختن آن به پیروی از سیاست های خود، بهره برداری کند. این بدان معناست که سران کاخ سفید به هیچ وجه نمی خواهند کارت بازی در عراق از طریق اقلیم کردستان را از دست بدهد. با این حال، کوشش های هر دو طرف یعنی اربیل و بغداد برای حل اختلافات فیمابین آب سردی بر کوشش های آمریکایی هاست.

مقامات ایالات متحده آمریکا علیرغم سنگ اندازی های گسترده و بکارگیری سیاست تهدید و تطمیع، تاکنون پیروز به کارشکنیِ محسوس در راستا حل اختلافات بغداد و اربیل نشده اند و همین مسأله موجی از نگرانی را در میان آمریکایی ها ایجاد نموده است. آنها به خوبی می دانند که حل و فصل اختلافات میان بغداد و اربیل به مثابه قدرتمندتر شدن عراق بوده است؛ مسأله که به هیچ وجه به مذاق ایالات متحده خوش نمی آید.

در هر حال، به نظر می رسد که سفر قریب الوقوع هیأت اقلیم کردستان به بغداد می تواند سرآغاز نتایج بسیار مهمی در عرصه اختلافات میان بغداد و اربیل باشد و موجی از نا امیدی را در طرف های خارجی و در رأس آنها آمریکایی ها به عنوان مخالفان اصلی توافق میان دو طرف، ایجاد کند. بدون تردید، توافق قریب الوقوع میان بغداد و اربیل، یک شکست استراتژیک بزرگ برای آمریکایی ها در عراق بوده و به کلکسیون سلسله شکست های آنها در این کشور اضافه می گردد.