برخورد دکوری با هنر ایران در چین - مینی ست

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

به گزارش خبرنگاران، در این رویداد که اواخر هفته گذشته در پکن، پایتخت چین برگزار گردید، گروهی از هنرمندان استان فارس و یک هنرمند از استان همدان معرفی شده بودند تا سرامیک و سفال، دست بافته ها، زیورآلات، خاتم و مینای ایران را در چین معرفی نمایند. چینی هایی که به نشست مذاکرات گردشگری نیز دعوت شده بودند اغلب نمایندگان آژانس های گردشگری این کشور بودند. هرچند در فهرستی که سفارت ایران در چین نیز مشخص و تایید نموده بود، نام فعالانی در حوزه جواهرات چین دیده می شد اما آن ها غایبان این نشست تخصصی گردشگری بودند. در نتیجه صنایع دستی که در حاشیه این رویداد گردشگری به نمایش گذاشته شد، در چین مخاطبی نداشت.

انتخاب هنرمندان یا محصولات صنایع دستی نیز معلوم نبود بر چه اساسی اجرا شده است. آن طور که مسؤولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می گفتند، از معاونت صنایع دستی خواسته شده بود یکسری آثار هنری و صنایع دستی ایران را برای معرفی و نمایش در حاشیه نشست بازاریابی گردشگری ایران و چین انتخاب و معرفی کند که بنا به اظهارات هنرمندان حاضر در B2B ایران و چین، به نظر می رسد برای این انتخاب، از قبل مطالعه و یا آنالیز صورت نگرفته بود.

شاید تنها حمایت و یا اقدام معاونت صنایع دستی در این جریان، انتخاب و معرفی تعدادی از هنرمندان بود که شرایط حضور در نمایشگاه خارجی را داشتند؛ چرا که این هنرمندان با هزینه شخصی در نشست گردشگری ایران و چین شرکت نموده بودند و در مقابل معاونت صنایع دستی، هیچ اطلاعات و یا شناختی از وضعیت فراوری و صادرات این بازار، چالش ها، سلیقه ها یا علایق مردم این کشور در اختیار این هنرمندان قرار نداده بود.

از آنجایی که کار این هنرمندان بیشتر فراوری صنایع دستی است و نه بازاریابی و یا بازارداری در نتیجه به زعم خودشان حضور چندان اثرگذاری در جریان مذاکرات گردشگری دو کشور نداشتند و با آن ها برخوردی دکوری شده بود، مخصوصا آن که پیش تر به هنرمندان منتخب برای کارگاه گردشگری چین گفته شده بود: این رویداد جنبه تجاری ندارد و قرار نیست محصولی در جریان آن فروخته گردد و این هنرمندان فقط به انگیزه معرفی صنایع دستی ایران در چین حاضر می شوند.

با وجود چنین آگاهی بخشی درباره ماهیت B2B گردشگری ایران و چین از سوی معاونت صنایع دستی اما هیچ تدبیر و یا برنامه ریزی دیگری برای معرفی این آثار انجام نشده بود، مثلا در کنار هنرمندان مترجم چینی حضور نداشت تا با مخاطب ارتباطی برقرار گردد و یا هیچ محتوایی به زبان چینی تهیه نشده بود که دست کم هنرهای به نمایش گذاشته شده را معرفی کند.

آثار این هنرمندان در سالنی خارج از محل برگزاری مذاکرات آژانس های گردشگری نمایش داده شد. هرچند محل عرضه هنرهای سنتی و دستی ایران از سوی بخش خصوصی به صورت رایگان در اختیارشان قرار گرفته بود.

این شکل برخورد با صنایع دستی ایران در مذاکرات گردشگری با چین درحالی رخ داد که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همزمان در سفری که به شهر پکن داشت در گفت وگو با یکی از رسانه های چین از حمایت معاونت صنایع دستی از هنرمندان صنایع دستی سخن گفته و اظهار نموده بود: به دنبال گسترش بازار صنایع دستی در داخل و خارج ایران هستیم. سال گذشته حدود 600میلیون دلار صادرات صنایع دستی داشتیم و حالا هدف مان رسیدن به صادرات دو میلیارد دلاری است.

با این حال مجریان این رویداد گردشگری درباره هنرمندان معرفی شده شرح دادند که 48 ساعت پیش از شروع سفر هیات ایران به چین آگاه شدند قرار است معاونت صنایع دستی تعدادی هنرمند را به گروه گردشگری ایران اضافه کند. درحالی که همه اقدامات اجرا شده بود و نگرانی از بابت ظرفیت سالن وجود داشت، در آخرین لحظه تمهیداتی شد تا از سالنی که در خارج از محل مذاکرات وجود داشت برای نمایش هنرهای سنتی و دستی استفاده گردد.

سیدهادی شیرازی، دبیر هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران، تشکلی که مجری برپایی B2B ایران در چین بود، به خبرنگاران می گوید: قرار دریافت صنایع دستی در کنار گردشگری یک موهبت است و به آن معنی عمیق تری می بخشد اما ضروری است در چنین مواقعی وزارتخانه از پیش تدبیر و برنامه ریزی بهتری داشته باشد و هماهنگی ها را انجام دهد و هزینه حضور این هنرمندان را پرداخت کند تا هنرمند بدون نگرانی از بابت تامین هزینه ها و یا فروش محصولاتش در رویدادهای بین المللی حضور داشته باشد و به صورت زنده اثر هنری را مقابل دیدگان همه پدید آورد. این شکل حضور هنرمندان به مراتب اثرگذاری بیشتری در بازارهای خارجی دارد. قطعا هنرمند صنایع دستی به لحاظ اقتصادی آن قدر توانمند نیست که هزینه شرکت در هر رویداد بین المللی را بپردازد. این حمایت ها را وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باید انجام دهد، این کار حتی از عهده بخش خصوصی گردشگری هم خارج است. این وزارتخانه اگر مایل است صنایع دستی را کنار گردشگری قرار دهد باید برنامه ریزی جامع و دقیق تری داشته باشد و تصمیم گیری درباره آن را به آخرین لحظات موکول نکند.

به باور کارشناسان گردشگری که نشست تجاری ایران و چین را در هفته گذشته تجربه کردند، نبود سنخیت و هماهنگی بین گروه گردشگری و هنرمندان صنایع دستی حاضر در این رویداد ناشی از همان شکافی است که سال ها بین معاونت های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وجود دارد، در نتیجه بازاریابی های سه بخش هم سو نبوده و سیاست گذاری مطابق احتیاج سه معاونت نیست، مثل همان اتفاقی که در زمان افزایش نرخ ورودیه بلیت موزه ها بدون دریافت نظر قطعی معاونت گردشگری و بدون درنظر دریافت فصل گردشگری و شرایط بازارهایی که درحال عقب نشینی از ایران هستند، رخ داد.