نقشه راه آمریکا برای احیای برجام - مینی ست

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: همزمان معاون وزیرخارجه ایران در سرانجام روز نخست دور دوم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین اتریش گفت، در این مرحله از مذاکرات ضروری است که فهرست تحریم هایی که آمریکا باید رفع کند و اقداماتی که ایران باید انجام دهد، تعیین شود.

دور دوم نشست کمیسیون مشترک برجام روز پنج شنبه 26 فروردین با حضور کنندگان ایران، روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا برگزار گشت. در ادامه نیز مذاکره کننده ارشد آمریکایی با کنندگان کشور های عضو برجام (به غیر از ایران) برای نخستین بار نشستی غیررسمی برگزار کرد.

در همین ارتباط، نشریه فارین پالیسی روز پنج شنبه گزارش داد که رابرت مالی، کننده ویژه آمریکا در امور ایران و مذاکره کننده ارشد آمریکا در وین، درحال تدوین یک نقشه راه پیشنهادی برای احیای توافق برجام و بازگشت ایالات متحده و ایران به تعهدات برجامی است.

به گزارش ایسنا منابع نزدیک به مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی به این نشریه گفته اند، انتظار می رود رابرت مالی به تهران یک بسته پیشنهادی ارائه کند که بر مبنای آن ایران در ازای لغو بخشی از تحریم ها به تعهدات برجامی خود بازشود، اما رفع تحریم ها به اندازه ای نباشد که باعث شود سیاستمداران افراطی در داخل آمریکا از جمله برخی از دموکرات ها دولت جو بایدن را مورد حمله قرار دهند.

علی واعظ از گروه بین المللی بحران در این خصوص اظهار کرد: تا به امروز درخصوص تحریم به خصوصی صحبت نشده است و تنها راه های جامع کسب اعتماد مطرح شده اند. کاری که آن ها در این هفته انجام می دهند، نهایی سازی فهرستی از اقدامات است که دو طرف باید برای بازگشت به پایبندی به برجام انجام دهند.

یک مقام ارشد آمریکایی هفته گذشته با انتقاد از فقدان گفت وگوی مستقیم بین کنندگان آمریکا و ایران در این مذاکرات گفته بود، اینکه ایران آماده گفت وگوی مستقیم با مقام های آمریکایی نیست، کار را برای دیپلمات ها سخت تر می کند، اما واشنگتن برای نشستن بر سر میز گفت وگوی مستقیم با تهران، هزینه نخواهد داد.

خبر فارین پالیسی در شرایطی است که مقامات ایران اظهار داشتند که طرح گام به گام را نخواهند پذیرفت و همه تحریم ها باید در یک مرحله برداشته شود.

شرحات عراقچی

همزمان سیدعباس عراقچی روز پنج شنبه به شبکه پرس تی وی گفت، اگر آمریکا قصد واقعی، حسن نیت و جدیت داشته باشد، راستا تعیین است، آن ها باید تحریم ها را بردارند. ما نیاز به لیست تحریم هایی که آمریکا باید لغو کند داریم و کار ما در این دور از مذاکرات باید (تهیه) این فهرست باشد. بدون داشتن چنین لیستی ما نمی توانیم پیشرفت کنیم.

مذاکره کننده ارشد ایران در وین تاکید کرد، همزمان ما آماده ایم که فهرست مشابهی از سایت های هسته ای و اقداماتی که ایران باید انجام دهد، تهیه کنیم.

عباس عراقچی همچنین گفت، با چنین دستور کاری، کمیسیون مشترک تصمیم گرفت که وظیفه دو کارگروه رفع تحریم ها و هسته ای را تعیین کند که کار خود را امروز عصر (پنج شنبه 26 فروردین) از سر بگیرند و دو فهرست اقدامات هسته ای و تحریم هایی که باید رفع شوند را هرچه زودتر تهیه کنند. مذاکره کننده ارشد ایران درخصوص فضای این دور از مذاکرات شرح داد، نمی توانم بگویم که خوش بین هستم، اما فکر می کنم در راستا خوبی قرار داریم. اگرچه تاثیرات منفی تحولات روز های گذشته را داشتیم و باید به نوعی آن را مدیریت کنیم.

عباس عراقچی در ادامه اضافه کرد، لیست تحریم ها باید شامل اشخاص ثالثی باشد که به دلیل همکاری با ایران تحریم شده اند.

عراقچی همچنین در مصاحبه با خبرگزاری صداوسیما درخصوص فضای جلسات مذاکرات گفت: جلسه بسیار جدی و حتی چالشی بود. تحولاتی که بین این جلسه و جلسه قبل داشتیم از جمله حادثه نطنز و... فضای جلسه را به شدت چالشی کرده بود و بحث ها از هر دو طرف خیلی جدی و متاثر از اتفاقات این مدت بود.

معاون وزیرخارجه اظهار کرد: مواضع کشور را خیلی روشن در نشست اظهار داشتیم. حادثه نطنز چیزی نیست که به سادگی از کنار آن گذشت و انتظار ما که کشور های مقابل در برجام این حادثه را محکوم کنند انتظار کاملا جدی و بحقی بود. غیر از روسیه و چین، سه کشور اروپایی نه تن ها این کار را صورت ندادند، بلکه در حوزه تحریم ها مواردی را اضافه کردند. او اظهار داشت: حسن نیت کشور های اروپایی از سوی ما به شدت زیر سوال رفت. آن ها باید جدیت خودشان را در مذاکرات نشان دهند و این گونه نیست که با این حرکات بتوان به جمع بندی خوبی رسید، مگر اینکه کشور های اروپایی جدیت را در عمل نشان دهند.

عراقچی با بیان اینکه ما فرصت برای مذاکرات فرسایشی نداریم و اصلا مایل به مذاکرات فرسایشی نیستیم، گفت: باید سریع تر به جمع بندی برسیم و باید این را در عمل ببینیم که حرکت و شتاب به سمت رسیدن به توافق در حد معقول و مقبولی وجود دارد، در غیر این صورت دلیلی برای ادامه مذاکرات نمی بینیم.

این دیپلمات ارشد همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا در بحث راستی آزمایی تحول جدیدی رخ داده و مدت زمان آن چقدر خواهد بود، اظهار کرد: تحول جدیدی در این زمینه رخ نداده و مواضع ما کماکان همان است. ما الان در مرحله ای هستیم که باید فهرست تحریم ها و فهرست اقدامات ایران روشن شود وقتی این قطعی شد مرحله بعدی آن است که راستی آزمایی را تعیین کنیم که آن هم بحث و مذاکرات خودش را دارد و ان شاءالله به آن می رسیم.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که آیا بعد از نشست امیدوار به رسیدن به جمع بندی هستید، اظهار کرد: اگر امیدوار نبودیم الان اینجا نبودیم، ولی اینکه راستا، راستا آسانی نیست را همه قبول دارند و امیدوار هستیم در این دور از مذاکرات به یک راستای برویم و به یک جمع بندی برسیم که چشم انداز حل وفصل کاملا روشن شده باشد.

امیدواریم در طول چند روز آینده به این امر برسیم. هنوز زود است که قطعا بگوییم خواهیم رسید یا نه، به دلیل مسائل و سختی هایی که وجود دارد. ولی با این حال امیدواریم بتوانیم این کار را انجام دهیم.

معاون وزیرخارجه درباره اینکه آیا قرار است 1+4 بیانیه ای درخصوص نطنز صادر کنند گفت: این موضوعی است که مورد انتقاد شدید ما قرار گرفت و این یکی از بحث های چالشی امروز بود. روسیه و چین مواضع خوبی گرفتند. اتحادیه اروپا موضعی گرفت که خیلی پایین تر از انتظارات ما بود و برخی از کشور های اروپایی هم مواضعی گرفتند که بسیار پایین تر از انتظارات ما است.

وی اظهار داشت: این مورد انتقاد جدی ماست و امروز هم تذکر دادیم. با این حال واکنش جمهوری اسلامی ایران در جای خودش اجرا شده است و نیازی به موضع گیری این کشور ها نداریم و دردی از ما دوا نمی کند. فقط حسن نیت آن ها را نشان می دهد. اگر مایلند حسن نیت و جدیت خود را اثبات کنند باید مواضع خود را تصحیح کنند، اگر نه ما در مورد نطنز واکنش هایی که لازم بوده را گرفتیم و اقدامات خود را صورت دادیم و گزارش های آژانس وجود دارد و هم در مورد 60 درصد تایید کرده است که دیروز این کار اجرا شده و هم در مورد هزار سانتریفیوژ اضافه، ما کار خودمان را انجام خواهیم داد.

وی اضافه کرد: اگر طرف های اروپایی و آمریکا می توانند تعهداتشان را انجام دهند و برگردند به برجام و ما هم راستی آزمایی می کنیم، طبیعتا ما هم برمی گردیم، وگرنه نه عجله و نه اصراری داریم و نه فعالیت های خود را متوقف به خواسته های آن ها می کنیم.

عراقچی درباره نشست بعدی کمیسیون مشترک برجام نیز گفت: گروه های کاری کارشان را الان آغاز می کنند و هر زمان لازم باشد نشست کمیسیون مشترک برگزار شود که کمکی به کار کارگروه ها باشد و بخواهد گزارشات آن ها را بشنود و راهگشایی کند، ما این کار را انجام می دهیم. همه در وین حضور دارند و در صورت اقتضا جلسه را تشکیل خواهیم داد. اگرنه وقتی کار کارگروه ها تمام شود و به پیشرفتی برسند ما جلسه را برگزار و گزارش کارگروه ها را استماع می کنیم.

وی گفت که هنوز زمانی برای نشست بعدی کمیسیون مشترک تعیین نشده است.

دور دوم نشست کمیسیون مشترک برجام روز پنج شنبه 26 فروردین با حضور کنندگان ایران، روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا برگزار گشت. روز جمعه نیز مصاحبه های فنی به صورت دو و چندجانبه در سطوح مختلف میان طرف ها ادامه یافت. هفته گذشته نیز دور اول نشست کمیسیون مشترک برجام برای احیای این توافق در وین برگزار گشت. اما به گفته یک دیپلمات آمریکایی در جریان این مذاکرات فهرستی از تحریم ها یا اقدامات هسته ای مبادله نشد، بلکه طرفین درباره اصول مصاحبه کردند.

واکنش ها

از سوی دیگر میخائیل اولیانوف، کننده روسیه در این مذاکرات پس از سرانجام نشست کمیسیون مشترک برجام در روز پنج شنبه، گفت فضای عمومی روز اول این مذاکرات را مثبت ارزیابی می کند. دیپلمات های ارشد غربی هم به وال استریت ژورنال گفته اند، نشانه ای از تحرک در این دور مذاکرات در پشت در های بسته مشاهده می کنند. اکنون خواستی برای ورود به (مسائل تعیین) و جزئیات وجود دارد و ایران واقع بینی بیشتری درخصوص تحریم ها در پیش گرفته است. او در ادامه نوشت: مصاحبه های پنج شنبه قرار است با یک سری مذاکره غیررسمی در اشکال مختلف و از جمله در سطح کارشناسان ادامه یابد.

همچنین خبرگزاری رویترز به نقل از وانگ کان، سفیر چین در سازمان ملل از الزام تداوم مذاکرات هسته ای خبر داده است. سفیر چین خواستار ادامه مذاکرات شده و نسبت به هر اقدام بازدارنده ای در این زمینه هشدار داده است. او گفته است باید مذاکرات تا زمان لغو تحریم ها از سوی آمریکا ادامه یابد.

کننده چین در سازمان ملل نیز در جمع خبرنگاران بر لزوم سرعت بخشیدن به مذاکرات پیرامون احیای برجام تاکید کرد. وزیرخارجه اتریش نیز حضور کنندگان ایران و آمریکا در وین را مثبت ارزیابی کرد.

الکساندر شالنبرگ در گفت وگویی اظهار داشت که پنجره کوچکی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات درخصوص احیای برجام باقی مانده است. شالنبرگ در پاسخ به سوالی درخصوص احتمال موفقیت مذاکرات گفت که وی بر حسب لزوم خوش بین است و هرچیزی به جز نتیجه مثبت این مذاکرات را فاجعه بار خواند.

این درحالی است که محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران با انتشار یک پست توییتری از انفعال دولت بایدن در زمینه لغو تحریم ها انتقاد کرده است.

ظریف تاکید کرد: از مذاکره برای مذاکره، با جدیت امتناع خواهیم کرد. ظریف همچنین در پستی اینستاگرامی در واکنش به مخالفت ها نوشت: زمان و مدت مذاکره را تنها منافع ملی تعیین می کند و نه فرصت های تبلیغاتی و مبارزات انتخاباتی. او تاکید کرد: از مخالفان می خواهم آرزوی فرسایندگی مذاکرات، تعویق گره گشایی از تحریم و تاخیر در احیای برجام را کنار بگذارند.

در ادامه این واکنش ها وزارت خارجه عربستان سعودی نیز نسبت به افزایش سطح غنی سازی اورانیوم در ایران ابراز نگرانی کرد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رسمی عربستان (واس)، وزارت خارجه عربستان سعودی در بیانیه ای اظهار داشت این کشور با نگرانی تحولات کنونی برنامه هسته ای ایران را که آخرین آن ها افزایش سطح غنی سازی اورانیوم به 60 درصد است دنبال می کند و ادعا کرد: این امر را نمی توان برای استفاده در موارد مسالمت آمیز به شمار آورد.

همزمان رائد قرملی مدیر اداره برنامه ریزی سیاست ها در وزارت خارجه سعودی به رویترز مدعی شد: هر توافقی که به نگرانی مرتبط با برنامه موشکی ایران و حمایت ایران از کنندگان منطقه ای اش نپردازد؛ موفقیت آمیز نخواهد بود. او اضافه کرد: عربستان سعودی به دنبال توقف یا مانع سازی در برابر مذاکرات فعلی (مذاکرات وین) نیست... بلکه به دنبال تضمین موفقیت این مذاکرات در ثبت نتایج مورد انتظار است.

ایران اورانیوم 60 درصد تولید کرد

رئیس سازمان انرژی اتمی روز جمعه تایید کرد که دانشمندان هسته ای ایران به محصول اورانیوم با غنای 60 درصد رسیده اند. علی اکبر صالحی تاکید کرد که غنی سازی 60 درصدی هم اکنون در تاسیسات هسته ای شهید احمدی روشن در جریان است. صالحی با اشاره به قانون مجلس شورای اسلامی در سخنانی گفت: به ما گفته بودند که با احتیاط در اجرای این قانون جلو بروید و می خواستند در مذاکرات با حسن نیت جلو رویم، اما به هر حال کاری کردند که ما را به این سمت کشاندند.

او ادامه داد: چهارشنبه دستور راه اندازی غنی سازی 60 درصد را دادیم و پنج شنبه محصول 60 درصد را گرفتیم و الان حدود 9 گرم در ساعت تولید می کنیم. باید راندمان و چیدمان زنجیره ها را تغییر دهیم و روی آن ها کار کنیم که کمی این میزان تولید کم شود و به 5 گرم برسد تا همزمان بتوانیم با این دو زنجیره اورانیوم 20 درصد هم تولید کنیم. او ادامه داد: اینکه همزمان هم اورانیوم 60 درصدی و هم اورانیوم 20 درصدی را تولید کنیم کار بزرگی است که همکاران من در سازمان دارند انجام می دهند. سه روز پیش سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امورخارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران از آغاز غنی سازی 60 درصدی خبر داده بود.

او در نامه ای به رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده بود که غنی سازی 60 درصدی را آغاز می کند. عراقچی همچنین اظهار داشت: یک هزار سانتریفیوژ دیگر با 50 درصد ظرفیت بیشتر به ماشین های موجود در نطنز، علاوه بر جایگزینی ماشین های صدمه دیده، اضافه می شود. سخنگوی سازمان انرژی اتمی پیش از این گفته بود که این غنی سازی در مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن نطنز انجام خواهد شد.

همزمان رئیس جمهور نیز اظهار نگرانی اروپا و آمریکا درباره غنی سازی60 درصد را بی اعتبار دانست. حسن روحانی ادامه داد: این اظهار نگرانی که امروز در آمریکا و اروپا وجود دارد مبنی بر اینکه غنی سازی 60 درصد را آغاز می کنیم و برخی نیز تعبیر می کنند که 60 درصد یعنی با یک حرکت به 90 درصد رسیدن، درست نیست؛ آنچه در سر شما است که راه را برای تولید بمب اتم هموار می کنیم، اشتباه است.

وی یادآور شد: قبل از این هم می توانستیم 60 درصد را انجام دهیم، امروز اگر اراده کنیم، می توانیم غنی سازی 90 درصد را نیز انجام دهیم، اما ما اراده کرده ایم و بر عهد خود ایستاده ایم به دنبال بمب هسته ای نیستیم. از سوی دیگر رئیس مجلس شورای اسلامی در توییتی نوشت: با افتخار اعلام می کنم در ساعت 00:40 دانشمندان جوان و خداباور ایرانی توانستند به محصول اورانیوم با غنای 60 درصد دست یابند.