کوه ها؛ مرکز اصلی تنوع زیستی فراوان در زمین - مینی ست

زندگی روی زمین به طور شگفت انگیزی متفاوت و نشان دهنده الگوهای تنوع زیستی و جغرافیایی است. منطقه ها کوهستانی (به خصوص آن ها که در منطقه ها گرمسیری قرار دارند) بی نهایت غنی و حیرت انگیز هستند. با اینکه تنها 25 درصد کره زمین را کوه ها تشکیل می دهد؛ اما همین کوه ها منزلگاه بیش از 85 درصد گونه های دوزیست، پرندگان و پستانداران هستند. این بار با خبرنگاران به این می پردازیم که چرا کوه ها تنوع زیستی فراوانی دارند.

از زمان فون هومبولت، داروین و والاس، عامل مشخص الگوهای تنوع زیستی باعث سردرگمی دانشمندان بوده و برخلاف دو قرن تحقیق این سوال همچنان بدون جواب به جای مانده است. در یک مقاله دو قسمتی که در این هفته در Science به چاپ رسید، تنوع زیستی الگوی دنیای کوه ها و به خصوص تنوع بی نهایت فراوان در کوه های منطقه ها گرمسیری آنالیز شده است. تمرکز این مقاله بر این حقیقت است که تنوع زیستی بسیار بالای موجود در کوه ها، ورای فرضیه های همیشگی ما هستند.

پروفسور کارستن رابک (Carsten Rahbek)، نویسنده اصلی هر دو مقاله (که در مجله Science چاپ شد) می گوید:

چالش اصلی این است که اگرچه معلوم است بیشتر تنوع دنیای در تنوع زیستی، در منطقه ها کوهستانی گرمسیری وجود دارند؛ اما مدل های تنوع زیستی اخیر، بر اساس آب وهوای این روزها، نمی توانند این تنوع را شرح دهند: کوه ها از لحاظ زیستی بسیار غنی هستند و ما شرح کافی برای این کانون دنیای تنوع زیستی نداریم.

برای روبروه با این سوال که چرا کوه ها از لحاظ زیستی متنوع هستند، دانشمندان مرکز ماکرواکولوژی، تکامل و اقلیم (CMEC) در دانشگاه کپنهاگ، کوشش می نمایند تا اطلاعات به دست آمده از شاخه های مختلف ماکرواکولوژی، زیست شناسی تکاملی، علوم زمین و زمین شناسی را با هم تلفیق نمایند.

بخشی از پاسخی که این مطالعات یافته اند در درک این مسئله است که آب وهوای منطقه ها کوهستانی در مقایسه با زمین های پست مجاور از لحاظ پیچیدگی و تنوع، اساسا متفاوت هستند. منحصرا، آب وهوای نامتجانس کوه ها نقش مهمی در ایجاد و حفظ تنوع بالا دارند.

میکائیل کی. بورگارد (Michael K. Borregaard)، دستیار پروفسور، می گوید:

مردم اغلب گمان می نمایند آب وهوای کوه ها سرد و خشن هستند؛ اما غنی ترین منطقه کوهستانی دنیا از لحاظ تنوع، یعنی شمال کوه های آند، تقریبا نصف تنوع اقلیمی دنیا را تنها در منطقه کوچکی جای داده است؛ بیشتر این تنوع در نزدیکی آمازون با مساحت 12 برابر بیشتر وجود دارد.

میکائیل با تاکید بر ویژگی دیگر آب وهوای کوهستان می گوید:

کوه های منطقه ها گرمسیری، که در زمین های پست استوایی حاصلخیز و مرطوب قرار گرفته اند و تا شرایط آب وهوایی مشابه شمالگان را در بر دارند، تنها در یک منطقه چند کیلومتری، آب وهوایی مشابه زمین های پست گرمسیری با مساحت 10000 کیلومتر در اکوادور دارند. وقتی راجع به آن فکر می کنید، واقعا شگفت انگیز است.

بخش دیگر شرحات مربوط به تنوع بالای کوه های خاص، مرتبط با پویایی شکل گیری کوه ها است. این فرآیندهای زمین شناختی، که در طول زمان با تنوع های آب وهوایی مختلفی روبرو می شوند، فرصت های فراوانی را برای انجام فرآیندهای تکاملی مهیا می نمایند.

پروفسور کارستن رابک می گوید:

الگوی دنیای تنوع زیستی نشان می دهد که تنوع زیستی کوه ها امضای آشکار فرآیندهای تکاملی گذشته است. کوه ها با زمین شناسی و محیط منحصربه فرد و پیچیده خود، به گونه های باستانی که سال ها است در این مکان ها زندگی می نمایند، این اجازه را می دهند تا به مقاومت خود ادامه دهند. بعلاوه چون گهواره ای پذیرای گونه های تازهی است که نسبت به زمین های پست، بیشتر در این کوه ها رشد می نمایند؛ حتی بیشتر از زمین هایی با تنوع زیستی شگفت انگیز چون جنگل های بارانی آمازون.

از پوسته اقیانوسی، آتشفشان خیزی و سنگ بستر تا تنوع زیستی کوه ها

طبق یافته های این مطالعه، شرح دیگری که درباره غنی بودن کوه ها وجود دارد در ارتباط بین زمین شناسی و زیست شناسی نهفته است. دانشمندان یافته تازه و شگفت انگیزی را گزارش نموده اند: تنوع زیستی فراوان، بیشتر در کوه های گرمسیری مرتبط با سنگ بسترها دیده می گردد؛ به خصوص منطقه ها کوهستانی دارای پوسته های اقیانوسی قدیمی و بیرون زده (obducted). دانشمندان برای شرح ارتباط بین زمین شناسی و تنوع زیستی، به عنوان فرضیه پیشنهاد داده اند که کوه های منطقه ها گرمسیری که با خاک حاصل از سنگ بستر اقیانوسی به وجود آمده اند، شرایط محیطی استثنایی را مهیا می نمایند که در گیاهان موجود در آن تغییرات تطبیق پذیر با محیط ایجاد می گردد. سازگاری های خاصی که به گیاهان اجازه می دهد تا این خاک های غیرعادی را تحمل نمایند، باعث ایجاد آبشار گونه زایی می شوند (گونه زایی در یک گروه باعث گونه زایی در گروه دیگر می گردد) که حیوانات نیز جزو آن ها هستند و نهایتا در شکل الگوهای دنیای تنوع زیستی تاثیر می گذارد.

میراث فون هومبولت؛ 250مین سالگرد او

هر دو مقاله بخشی از جشنی هستند که Science به مناسبت 250مین سالگرد تولد الکساندر فون هومبولت برپا کرد. در سال 1799، الکساندر فون هومبولت دست به یک سفر دریایی 5 ساله و 8000 کیلومتری در آمریکای لاتین زد تا به کشفیات علمی بپردازد. سفر او از میان کوه های آند، باعث شد تا کوه ها به مکان هایی مهم در درک تنوع زیستی زمین تبدیل شوند.

پروفسور کارستن رابک در رابطه با ارتباط کار فون هومبولت با درک ما از دنیای حاضر می گوید:

مقاله های ما در Science شاهدی بر کار فون هومبولت است که واقعا در افکار ما درباره فرآیندهای مشخص عوامل انتشار زندگی تغییری اساسی ایجاد کرد. کار امروز ما بر شانه های کار او ایستاده است؛ کاری که صدها سال پیش انجام گرفت. بعلاوه کار ما دنبال نماینده شیوه او در به دست آوردن اطلاعات از شاخه های علمی متفاوت و تبدیل آن به درکی کلی از دنیای طبیعی است. این مشارکت کوچک ما در پاسداری از میراث فون هومبولت است.