خواص آرتیشو ؛ 21 خاصیت عالی برای درمان انواع بیماری
به گزارش مینی ست، آرتیشو از جمله سبزیجاتی است که از دیرباز به عنوان غذا و دارو استفاده می شده است. این گیاه، دایمی بوده و بومی اروپای جنوبی است و به صورت عمده در نواحی مدیترانه ای و اروپای مرکزی کشت می شود. از جمله خواص آرتیشو نیز می توان به این نکته اشاره کرد که به طور سنتی به عنوان داروی تقویت کبد و همچنین ادرارآور، استفاده بسیار داشته است.
در این مطلب از سایت خبرنگاران پس از معرفی آرتیشو و ارزش غذایی آن، به بررسی خواص آرتیشو برای کبد، پوست، مو، لاغری و … می پردازیم. در آخر نیز عوارض احتمالی و نحوه مصرف آن را ارزیابی می کنیم.
آرتیشو (کنگر فرنگی)
آرتیشو (کنگر فرنگی-Artichoke) با نام علمی (Cynara cardunculus var. scolymus)، متعلق به خانواده کاسنیان است. این گیاه چند ساله بوده و تا حدود 2 متر رشد می کند؛ غنچه های این گیاه، بخش خوراکی آن است. جالب است بدانید که اگر این غنچه ها دست نخورده باقی بمانند، شکوفا شده و به گل هایی به رنگ آبی روشن و بنفش تبدیل می شوند و در واقع کنگر فرنگی بعد از گل دادن دیگر قابل مصرف نیست.
بیش از 140 نوع آرتشیو در جهان وجود دارد که فقط 40 نوع آن کاشته و مصرف می شوند.
طبع آرتیشو
طبیعت و مزاج آرتیشو گرم است.
ارزش غذایی آرتیشو
مواد موجود در صد گرم آرتیشو پخته شده را در جدول زیر مشاهده می کنید.
ماده | میزان |
پتاسیم | 0 25 میلی گرم |
سدیم | 30 میلی گرم |
آهن | 0/6 میلی گرم |
فسفر | 40 میلی گرم |
کلسیم | 22 میلی گرم |
مواد نشاسته ای | 5 گرم |
مواد چرب | 0/1 گرم |
آب | 86 گرم |
پروتئین | 1/5 گرم |
ویتامین ب | 20/02 میلی گرم |
ویتامین ب | 10/04 میلی گرم |
ویتامین آ | 40 واحد بین المللی |
فیبر | 9 گرم |
قند | 1 گرم |
ویتامین ب | 30/6 میلی گرم |
ویتامین ث | 5/2 میلی گرم |
انرژی | 14 کالری |
خواص آرتیشو برای درمان بیماری ها
1. کنترل دیابت نوع یک
براساس پژوهش های اجرا شده، وجود عصاره هیدروالکلی در آرتیشو، یکی از عوامل کنترل کننده دیابت نوع یک است. براساس این تحقیقات، وجود کنگر فرنگی و برگ های آن در سبد غذایی خانواده و در وعده های غذایی، می تواند با کاهش میزان گلوکز، کلسترول و تری گلیسرید خون، به جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع یک کمک کند و در واقع مصرف آن یکی از درمان های سنتی دیابت محسوب می شود.
2. کاهش کلسترول خون
آرتیشو دارای موادی نظیر سینارین و لاکتون است که برای پیشگیری از سنتز کلسترول مؤثر هستند و سلامت قلب را نیز حفظ می کنند. آرتیشو ترشح صفرا را افزایش می دهد و به این ترتیب باعث کاهش سطح کلسترول در خون می شود.
3. جلوگیری از احتباس آب در اندام ها
این گیاه مفید حاوی اینولین و پتاسیم است و خواص دیورتیک دارد. به این معنی که حجم ادرار را افزایش داده و در واقع آب زیاد بدن را دفع می کند.
4. بهبود سلامت استخوان ها
ویتامین K موجود در آرتیشو سلامت استخوان ها را تضمین می کند. این ویتامین موجب بهبود فعالیت های متابولیک شکل گیری استخوان می شود.
5. بهبود عملکرد کیسه صفرا
خواص آرتیشو بر کیسه صفرا و کاهش درد شکمی و تهوع نیز به اثبات رسیده است. افزایش ترشح صفرا و افزایش دفع صفرا از دیگر خواص آرتیشو است. به علاوه آرتیشو نقش موثری در دفع سنگ کیسه صفرا دارد. در صورتی که سنگ کسیه صفرا حدود 2 تا 3 میلی گرم باشد، می توان با استفاده مستمر و منظم آرتیشو، آن ها را دفع کرد.
6. پروبیوتیک بودن
نیمی از گلوسیدهای این ماده غذایی ناشی از اینولین است. اینولین قندی است که کاملاً جذب روده باریک نمی شود و سبب بیشتر شدن باکتری های مفید برای فلور روده می شود. در واقع این ماده غذایی نقش پروبیوتیک ها را بر عهده داشته و سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.
7. کاهش فشار خون
آرتیشو به علت دارا بودن مقادیر بالای پتاسیم، به کاهش فشار خون بالا در افراد کمک کرده و سلامت قلب را تضمین می کند.
8. منبع طبیعی پروتئین
این ماده منبع خوبی از پروتئین گیاهی برای گیاهخواران به شمار می رود.
9. جلوگیری از سرطان
مقادیر بالای آنتی اکسیدان های موجود در آرتیشو نظیر روتین، کوئرستین، سیلیمارین و گالیک اسید، به پیشگیری و درمان سرطان کمک می کنند.
10. تقویت سیستم ایمنی بدن
آنتی اکسیدان ها، فلاونوئیدها و ویتامین C موجود در آرتیشو، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و خطر ابتلا به بیماری های ویروسی و عفونت را کاهش می دهند.
11. بهبود عملکرد دستگاه گوارش
مقادیر بالای فیبر موجود در آرتیشو، سبب هضم بهتر غذا می شود. به علاوه این گیاه نفخ، حالت تهوع و سوزش سر دل را درمان کرده و برای سلامت دستگاه گوارش مفید است.
همچنین سینارین موجود در کنگر فرنگی می تواند تأثیر مناسبی روی تحریک تولید صفرا، تسریع حرکات روده و بهبود هضم تعدادی از چربی ها داشته باشد.
12. از بین بردن عفونت و التهاب
مقدار بالای ویتامین C موجود در آرتیشو، به بدن کمک می کند که در برابر واکنش های التهابی مقاومت کرده و از بروز عفونت جلوگیری کند.
13. جلوگیری از اسهال و یبوست
آرتیشو به علت مقادیر بالای فیبری که دارد، حرکات روده را بهبود داده و برای پیشگیری و درمان اسهال مؤثر است. همچنین مصرف آن، یک درمان خانگی برای برطرف یبوست به حساب می آید.
14. جلوگیری از آلزایمر
برخی از ویتامین ها نظیر ویتامین K برای سیستم عصبی بسیار مفید هستند. آرتیشو منبع غنی از این ویتامین بوده و برای تولید داروهای آلزایمر نیز استفاده می شود.
15. درمان سندرم روده تحریک پذیر
کنگر فرنگی دارای ترکیبات گیاهی ویژه ای است که دارای خواص ضد اسپاسم طبیعی بوده و علائم بیماری سندروم روده تحریک پذیر را بهبود می دهد.
16. افزایش عملکرد مغز
بیشتر اختلالات مغزی به علت کمبود فسفر در بدن ایجاد می شود. مقادیر بالای فسفر و ویتامین C موجود در آرتیشو، موجب بهبود عملکرد مغز شده و خطر ابتلا به بیماری های مغزی را کاهش می دهند.
17. بهبود متابولیسم بدن
تعدادی از ویتامین های موجود در کنگر فرنگی نظیر نیاسین، ویتامین B-6، تیامین و پانتوتنیک اسید به بهبود فعالیت های متابولیک کمک می کنند و سلامتی بدن را نیز حفظ می کنند.
18. خواص آرتیشو در درمان کبد چرب
- آرتیشو دارای خواص آنتی اکسیدانی است. ماده مؤثره موجود در آرتیشو مانع از انباشته شدن چربی در سلول های کبدی می شود.
- دو نوع ترکیب شامل اسید کافئیک و فلاونوئیدها در آرتیشو وجود دارد. اسید کافئیک سبب برطرف شدن چربی کبد شده و فلاونوئیدها به علت داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار قوی، رادیکال های آزاد کبد را جذب و از تکثیر آن ها جلوگیری می کند.
- عصاره این گیاه، ذخایر چربی در کبد و سایر بافت ها را کاهش می دهد و با مهار آنزیم هیدروکسی متیل گلوتاریل، کوآنزیم A و ردوکتاز، باعث کاهش کلسترول در بدن می شود.
- عصاره برگ آرتیشو به علت دارا بودن مقادیر بالای آنتی اکسیدان، به سم زدایی کبد کمک می کند، کبد را از آسیب محافظت کرده و موجب افزایش رشد بافت های جدید در کبد می شود.
19. خواص آرتیشو برای لاغری
- آرتیشو سرشار از فیبر است. فیبر احساس گرسنگی را از بین می برد و ریزه خواری را متوقف می کند. یک عدد آرتیشوی متوسط حدود 4.7 گرم فیبر دارد.
- محققان مجارستانی تحقیقاتی روی افراد چاق انجام دادند و دریافتند که شاخص توده بدنی افرادی که یک رژیم غذایی کم کالری را رعایت کرده و آب آرتیشوی غلیظ نیز نوشیده اند، کم شده است.
- آرتیشو یک ماده غذایی کم کالری است؛ البته به شرطی که بدون سس های غلیظ و چرب خورده شود. هر یک عدد آرتیشوی متوسط، حاوی کمتر از 30 کالری است و از چاقی جلوگیری می کند.
20. خواص آرتیشو برای پوست
- آرتیشو منبع غنی از آنتی اکسیدان ها و پپتیدهاست؛ بافت پوست را بهبود بخشیده و سلول ها را تغذیه می کند. این گیاه چین و چروک های ریز را از بین می برد، لکه ها را محو می کند و به این ترتیب پوستی صاف و جوان به شما هدیه می دهد!
- آنتی اکسیدان های موجود در آرتیشو، مانع از آسیب دیدن پوست بر اثر رادیکال های آزاد می شود. بنابراین مصرف آرتیشو را به عنوان یکی از راه های حفظ سلامت پوست، مد نظر قرار دهید.
- افرادی که با بیماری های پوستی دست و پنجه نرم می کنند، می توانند برای داشتن پوستی سالم و جوان، آرتیشو مصرف کنند.
- بسکمک از محصولات آرایشی نظیر کرم ها، ژل ها، معجون ها و لوسیون ها دارای عصاره آرتیشو هستند؛ زیرا آرتیشو دارای خواص درخشان کنندگی پوست و ضد پیری است.
- مصرف آرتیشو گردش خون را در تمام بدن بهبود می دهد و از این طریق پوست جوان تر به نظر می رسد. به علاوه آرتیشو کلسترول خون را کاهش داده، سلامت کبد را حفظ کرده و سموم را از بدن دفع می کند. از این رو، منجر به داشتن پوست سالم و روشن می شود و تیرگی دور چشم را برطرف می کند.
21. خواص آرتیشو برای مو
- آرتیشو منبع مفیدی از ویتامین های A ،B و C و کلسیم و فسفر است. این مواد معدنی، موهای خشک، آسیب دیده، کدر و ضعیف را احیا می کنند و باعث شده تا موی شما نرم، حجیم و زیبا شوند.
- این گیاه دارای مواد آنتی اکسیدانی فراوانی است که از مو در برابر مسائل احتمالی محافظت کرده و از بروز شوره سر جلوگیری می کند.
نحوه مصرف آرتیشو
- برگ ها و غنچه آرتیشو را به صورت خام یا پخته شده (بخارپز، آب پز، کبابی و سرخ شده) برای تهیه انواع غذا، سوپ، خورش، خوراک، دلمه، پیتزا، سالاد، ترشی و دیپ استفاده می کنند.
- برگ های پخته شده آرتیشو را می توان برای تهیه برخی از سس ها و انواع کره های گیاهی استفاده کرد.
- عصاره آرتیشو که حاوی غلظت های بالای ترکیبات موجود در این گیاه است، به عنوان مکمل استفاده می شود.
طرز تهیه عصاره آرتیشو
- برای تهیه عصاره آرتیشو، ابتدا آن را به خوبی بشویید.
- قسمت وسط آن را که قلب آرتیشو است، خرد کنید و حدود یک ساعت آن را روی حرارت بالا قرار دهید.
- بعد از یک ساعت حرارت را کم کرده و اجازه دهید به مدت سی دقیقه روی حرارت پایین بجوشد.
- شما می توانید یک قاشق غذاخوری عسل برای طعم دادن، به آن اضافه کنید. همچنین می توانید این نوشیدنی را به صورت گرم یا سرد مصرف کنید.
میزان مصرف عصاره آرتیشو
حداکثر میزان مصرف عصاره برگ های آرتیشو، 300 تا 600 میلی گرم، سه بار در روز است.
عوارض و مضرات مصرف آرتیشو
1. آلرژی و حساسیت
آرتیشو و عصاره آن در تعدادی از افراد می تواند سبب بروز آلرژی و حساسیت شود.
2. ایجاد خطر در دوران بارداری و شیردهی
هنوز اطلاعات دقیقی از تأثیر آرتیشو روی زنان باردار و شیرده وجود ندارد. از این رو لازم است که زنان در دوران بارداری و شیردهی از مصرف آن اجتناب کنند.
3. تشدید انسداد مجاری صفراوی یا سنگ های صفراوی
افراد مبتلا به این عارضه ها نیز می بایست از مصرف آرتیشو خودداری کنند.
سخن پایانی
حال که با خواص آرتیشو آشنا شدید، بهتر است در رژیم غذایی خود جایی را برای این گیاه پرخاصیت باز کنید؛ اما باید دقت داشته باشید که همانند تمام مواد خوارکی، نباید در مصرف آرتیشو زیاده روی کرد. به نظر شما بهترین روش مصرف آرتیشو کدام است؟ آیا تجربه استفاده از این گیاه را داشته اید؟ لطفاً تجربیات و نظرات خود را با ما و سایر کاربران خبرنگاران به اشتراک بگذارید.
در پایان از شما دعوت می کنیم مطلب خواص شاه بلوط (27 خاصیت شاه بلوط نحوه مصرف و عوارض آن) را نیز در سایت خبرنگاران مطالعه کنید.
منبع: مجله انگیزه