خواص روغن اسطوخودوس برای سلامتی و زیبایی

به گزارش خبرنگاران به نقل از چطور گیاه اسطوخودوس به دلیل رایحهٔ آرامش بخش خود مشهور است و قرن هاست که از گل های آن برای ساخت عطر استفاده می شود. عطر و اسپری های بدن اسطوخودوس، بوی تازه و دلنشینی دارند و به همین دلیل بسیار پرطرفدار هستند. البته کاربرد روغن اسطوخودس فقط تولید عطر و اسپری بدن نیست و از روغن اسطوخودوس خالص به شکل های گوناگونی استفاده می شود. این روغن در آروماتراپی (رایحه درمانی)، تولید انواع ژل، دمنوش، لوسیون، صابون، محصولات بچه ها و شمع کاربرد دارد. از روغن اسطوخودوس در تهیهٔ چای، لیموناد، شربت، نوشیدنی های معطر و پخت غذا نیز استفاده می شود. ولی مهم تر از همه، خواص و فواید شگفت انگیز این روغن معطر و پرخاصیت برای سلامتی بدن است. تا انتها مقاله با ما همراه باشید تا شما را با خواص گوناگون روغن اسطوخودوس برای سلامتی آشنا کنیم.

روغن اسطوخودوس از گل های گیاه اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) استخراج می شود. معمولا برای استخراج این روغن از روش تقطیر بخاری (steam distillation) استفاده می شود. نام لاتین اسطوخودوس، Lavare، به معنی شستن است. دلیل این نام گذاری این است که از زمان های قدیم رومی ها، ایرانیان، یونانی ها و مصریان باستان از گل ها و روغن اسطوخودوس به عنوان ماده ای افزودنی در حمام و عطرها استفاده کرده اند. روغن اسانسی اسطوخودوس (Lavender essential oil) روغن خالصی است که با روغن های اسطوخودوس رقیق شدهٔ موجود در بازار (که معمولا به عنوان عطر فروخته می شوند) تفاوت دارد.

فواید و کاربردهای روغن اسطوخودوس

از خواص و فواید اثبات شدهٔ روغن اسطوخودوس برای سلامتی می توان به توانایی آن در کاهش استرس و اضطراب، از بین بردن تنش عصبی، تسکین درد، ضدعفونی کردن پوست سر و بدن، روشن کردن پوست، کاهش چین وچروک، درمان جوش صورت و کاهش آن، افزایش گردش خون، بهبود سلامت مو، کمک به هضم غذا و درمان مسائل تنفسی اشاره کرد. از روغن اسطوخودوس در آروماتراپی نیز به طور گسترده ای استفاده می شود و این روغن ماده ای طبیعی است که موجب بهبود خواب می شود. طبیعت ضدباکتریایی قوی روغن اسطوخودوس آن را به پاک کننده و بوزدایی عالی در خانه تبدیل کرده است. فواید مهم روغن اسطوخودوس برای سلامتی عبارت اند از:

1. کمک به بهبود زخم

روغن اسطوخودوس روغن بسیار مفیدی است که همواره باید دم ِ دست داشته باشید، چون در درمان کبودی، بریدگی ها و سوختگی های جزئی مؤثر است. بر اساس مطالعه ای در سال 2016 که در مجلهٔ طب مکمل و جایگزین BMC (BMC Complementary and Alternative Medicine journal) منتشر شده، این روغن اسانسی سنتز کلاژن را افزایش می دهد و موجب بهبود بافت پوست می شود. تنها کافی است که چند قطره از روغن اسطوخودوس را روی بخش کبود یا سوخته ماساژ دهید تا جریان خون آن قسمت افزایش یابد و بهبود پیدا کند. می توانیم از روغن اسطوخودوس برای تسکین التهاب های پوستی، جوش های ناشی از اصلاح صورت و آفتاب سوختگی نیز استفاده کنیم.

برای استفاده از روغن اسطوخودوس برای زخم های کوچک، 3 یا 4 قطره از این روغن را با چند قطره روغن نارگیل یا تامانو (tamanu) ترکیب کنید. سپس ترکیب به دست آمده را با مقداری پنبه روی زخم بمالید. روغن اسطوخودوس در کاهش اثر زخم روی پوست نیز مؤثر است و اگر زخم تان قبلا بهبود یافته است نیز می توانید از آن استفاده کنید.

2. اثر نوروپروتکتیو (Neuroprotective)

مطالعه ای که در فوریهٔ 2014 در مجلهٔ پژوهش های مغز (Brain Research) منتشر شده، نشان داد که روغن اسطوخودوس موجب کاهش ادم مغزی (brain edema) و بهبود توانایی عملکردی افراد مبتلابه ایسکمی مغزی (cerebral ischemia، عارضهٔ ناشی از نرسیدن خون و اکسیژن کافی به مغز) می شود. گرچه به دلیل خواص درمانی اسطوخودوس همواره از آن، در بسکمک از کاربردهای آرایشی و درمانی استفاده شده است، ولی این مطالعه تأیید می کند که روغن اسطوخودوس از خواص نوروپروتکتیو (محافظت نورونی) قوی نیز برخوردار است. به علاوه این روغن به افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن کمک کرده و استرس اکسیداتیو را مهار می کند.

3. تسکین استرس و اضطراب

استفاده از چند قطره روغن اسطوخودوس روی شقیقه ها در درمان میگرن، سردرد، افسردگی، تنش عصبی و استرس عاطفی مؤثر است. همچنین می توانید چند قطره روغن اسطوخودوس را به آب حمام بیفزایید تا خستگی و بی قراری عصبی خود را کاهش دهید. این خاصیت روغن اسطوخودوس به این دلیل است که ترپنوئیدهای (terpenoids) موجود در این روغن (مانند لینالول (linalool) و لینالیل استات (linalyl acetate)) از خواص ضداضطرابی (anxiolytic) قوی برخوردار هستند.

مطالعه ای در سال 2018 در دانشگاه Western University of Health Sciences کالیفرنیا نشان می دهد که این روغن داروی بسیار خوبی برای درمان مسائل مربوط به اضطراب است. مطالعات فراوانی نشان داده اند که تجویز خوراکی ترکیبات اسطوخودوس موجب کاهش اضطراب می شود. دکتر نیکولت پری (Nicolette Perry) از مرکز پژوهش های گیاهان دارویی، در دانشگاه نیوکاسل و نورثامبریای (Northumbria) بریتانیا، در مقالهٔ پژوهشی خود اثبات کرد که آروماتراپی در کنترل دردهای مزمن، اضطراب و بی خوابی مؤثر است.

4. درمان مسائل تنفسی

برای درمان مسائل تنفسی گوناگونی مانند عفونت گلو، آنفولانزا، سینه درد، سرماخوردگی، آسم، گرفتگی سینوسی، برونشیت، سیاه سرفه، لارنژیت (laryngitis، التهاب حنجره) و ورم لوزه، به طور گسترده از روغن اسطوخودوس استفاده می شود. می توانیم از روغن اسطوخودوس در آروماتراپی استفاده کنیم یا آن را به صورت موضعی روی پوست گردن، سینه و کمر بمالیم. همچنین می توانیم روغن اسطوخودوس را به بسکمک از افشانه ها و بخارسازها و استنشاق کننده هایی (inhaler) اضافه کنیم که معمولا برای سرماخوردگی و سینه درد استفاده می شوند. خاصیت تحریک کنندگی روغن اسطوخودوس می تواند موجب جدا شدن خلط شود و گرفتگی های مرتبط با مسائل تنفسی را کاهش دهد. بنابراین استفاده از این روغن موجب سریع تر شدن فرایند بهبودی می شود و در درمان خلط گلو و سایر مواد نامطلوب موجود در بدن مفید است. بخار روغن اسطوخودوس خواص ضدباکتریایی دارد و در درمان عفونت های مجاری تنفسی مؤثر است.

5. بهبود خواب

روغن اسطوخودوس موجب بهبود خواب می شود و معمولا از این روغن به عنوان درمانی جایگزین برای مشکل بی خوابی استفاده می شود. کافی است که چند قطره از این روغن معطر را روی کف دست هایتان بریزید و روبالشی و ملحفه تان را به این روغن آغشته کنید. با استفاده از روغن اسطوخودوس می توانید مطمئن باشید که خواب شبانهٔ خوبی خواهید داشت. گروهی از پژوهشگران در آزمایشی به بررسی تأثیرات آروماتراپی اسطوخودوس روی 67 زن تایوانی با سنین بین 45 تا 55 سال پرداختند. در این آزمایش، کیفیت خواب داوطلبان به طور قابل توجهی بهبود یافت و تأثیر مثبت و ماندگاری در تغییرپذیری ضربان قلب (heart rate variability، HRV) آنها مشاهده شد و مدولاسیون پاراسمپاتیک (parasympathetic modulation) آنها نیز افزایش یافت.

6. خواص ضدباکتریایی روغن اسطوخودوس

استفادهٔ منظم از روغن اسطوخودوس موجب افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری های گوناگون می شود. بر اساس پژوهش های اولیهٔ انجام شده در قرن بیستم، اسطوخودوس از خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی برخوردار است که آن را به گیاه بسیار مفیدی برای دفاع از بدن در برابر بیماری های نادری مانند سل، حصبه و دیفتری تبدیل می کند.

7. خواص روغن اسطوخودوس برای درمان جوش صورت

به گفتهٔ متخصصان پوست، روغن اسطوخودوس یکی از مفیدترین روغن های موجود برای درمان آکنه است. آکنه مسئله ای ناراحت کننده و ناخوشایند است که بیشتر جوانانی را تحت تأثیر قرار می دهد که تازه وارد سنین بلوغ و نوجوانی شده اند. البته گاهی آکنه بزرگسالان را نیز درگیر می کند. دکتر گرهارد بوشبیر (Gerhard Buchbayer) از گروه داروسازی بالینی و تشخیصِ (Department of Clinical Pharmacy & Diagnostics) دانشگاه وین، خواص ضدباکتریایی و درمانی روغن اسطوخودوس را اثبات کرده است.

روغن اسطوخودوس خالص از تجمع باکتری هایی که موجب عفونت آکنهٔ می شوند، جلوگیری می کند و با ایجاد تغییرات هورمونی به تنظیم ترشح سبوم (چربی پوست) کمک می کند و پس از بهبود جوش ها نیز نشانه ها و جای جوش را کاهش می دهد. به علاوه مالیدن روغن اسطوخودوس روی پوست، موجب باز شدن منافذ پوست و کاهش التهاب می شود. افزودن مقدار اندکی روغن اسطوخودوس به کرم ها یا پمادهای پوستی موجب افزایش چشمگیری در میزان تسکین و بهبود آکنه می شود. همچنین می توانید روغن اسطوخودوس را با روغن نارگیل یا روغن حامل دیگری رقیق کنید و پس از شست وشوی صورت آن را روی پوست خود بمالید.

می توان از روغن اسطوخودوس به عنوان تونر صورت (پاک کنندهٔ پوست صورت) نیز استفاده کرد. برای این کار 2 قطره روغن اسطوخودوس را با 1 قاشق چای خوری روغن فندق افسونگر (witch hazel) مخلوط کنید. سپس مقداری پنبه را به این مخلوط آغشته کنید و به آرامی آن را روی صورت خود بمالید. اگر جوش سرسختی دارید که درمان نمی شود، استفاده از روغن آرگان می تواند به کاهش التهاب کمک کند. یک قطره روغن اسطوخودوس را با یک قطره روغن آرگان مخلوط کنید و آن را 2 بار در روز، مستقیما روی جوش خود بگذارید.

8. کمک به هضم غذا

روغن اسطوخودوس برای هضم غذا مفید است، زیرا موجب افزایش تحرک غذا در درون روده ها می شود. این روغن تولید شیرهٔ معده و صفرا را تحریک می کند و بنابراین در درمان سوء هاضمه، معده درد، کولیک (دل پیچه)، نفخ، استفراغ و اسهال مؤثر است.

9. کاهش چروک های صورت

بخشی از خطوط ریز و چروک های صورت به دلیل وجود رادیکال های آزاد است. روغن اسطوخودوس سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که در حفاظت از پوست در برابر رادیکال های آزاد مؤثر هستند. برای استفاده از روغن اسطوخودوس برای کاهش چین وچروک، چند قطره از روغن آن را با مقداری روغن نارگیل ترکیب کنید. می توانید یک یا دو بار در روز از این ترکیب به عنوان مرطوب کننده پوست استفاده کنید.

10.روغن اسطوخودوس برای ریزش مو

روغن اسطوخودوس برای مراقبت از موها نیز مفید است، زیرا ثابت شده که این روغن در مقابله با شپش سر، تخم شپش و سایر انگل ها بسیار مؤثر است. به علاوه مشخص شده است که روغن اسطوخودوس در درمان ریزش مو نیز بسیار مفید است و به ویژه در درمان بیمارانی کاربرد دارد که دچار آلوپسی (alopecia) شده اند. آلوپسی بیماری خودایمنی ای است که در آن بدن به فولیکول های مو حمله می کند. در مطالعه ای در اسکاتلند گزارش شده است که رشد موهای بیش از 40٪ بیماران مبتلابه آلوپسی که در آزمایش شرکت کردند، با مالیدن روغن اسطوخودوس به پوست سر به طور منظم، افزایش یافته است. بنابراین گاهی استفاده از روغن اسطوخودوس به عنوان اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از طاسی با الگوی مردانه توصیه می شود.

11. تسکین درد

استفاده از روغن اسطوخودوس درمانی عالی برای انواع مختلف درد مانند دردهای ناشی از ناراحتی و گرفتگی عضلات، دردهای عضلانی، روماتیسم، پیچ خوردگی و رگ به رگ شدگی و کمردرد است. ماساژ منظم با روغن اسطوخودوس موجب تسکین درد مفاصل می شود. دکتر یونگ کیم (Jung Kim)، از گروه بیهوشیِ (Department of Anesthesiology) مرکز پزشکی دانشگاه نیویورک، درمورد تسکین درد پس از جراحی مطالعه ای انجام داده است. این مطالعه نشان داد که ترکیب کردن بخار روغن اسطوخودوس با اکسیژن، موجب افزایش میزان رضایت بیماران از کنترل درد در مقایسه با بیمارانی شد که پس از عمل های جراحی بزرگ، صرفا با اکسیژن به هوش آمدند.

12. دفع حشرات

بوی روغن اسطوخودوس برای بسکمک از حشرات مانند پشه ها، ریزپشه ها (midge) و حشرات موذی بسیار قوی است. وقتی به فضای باز و طبیعت می روید، می توانید چند قطره روغن اسطوخودوس را روی قسمت هایی از بدن که در معرض نیش حشرات قرار دارند، بمالید تا از نیش های آزاردهندهٔ آنها در امان بمانید. اگر حشرات شما را نیش زده اند نیز می توانید از روغن اسطوخودوس استفاده کنید، زیرا این روغن خواص ضدالتهابی دارد که موجب کاهش سوزش، درد و خارش ناشی از نیش حشرات می شود. در صورتی که جای نیش حشرات عفونی شده باشد، روغن اسطوخودوس با از بین بردن باکتری ها و کاهش التهاب به تسکین و بهبود جای نیش کمک می کند.

برای استفاده از روغن اسطوخودوس برای درمان نیش حشره، یک یا دو قطره از آن را با روغن حاملی مانند روغن نارگیل مخلوط کنید. ترکیب به دست آمده را دو بار در روز (یا بیشتر) روی محل گزیدگی قرار دهید. اگر محل گزیدگی درد و سوزش آزاردهنده ای دارد، یک قطره روغن نعناع را نیز به ترکیب اضافه کنید تا به بی حس شدن آن کمک کند.

از روغن اسطوخودوس می توان برای دفع پشه ها و حشرات موذی نیز استفاده کرد، بنابراین این روغن یکی از مواد تشکیل دهندهٔ بسکمک از محصولات دفع کنندهٔ حشرات و پشه هاست. برای دفع پشه ها و سایر حشرات می توانید از شمع و اسپری استفاده کنید. 7 قطره روغن اسطوخودوس را به شمع اضافه کنید و آن را بیرون خانه قرار دهید. برای تهیهٔ اسپری نیز 250 میلی لیتر آب را همراه با 4 قطره روغن اسطوخودوس داخل بطری اسپری بریزید و آن را تکان دهید. محلول به دست آمده، ماده ای طبیعی است که می توانید پیش از بیرون رفتن از خانه آن را روی بدن و لباس هایتان اسپری کنید.

روغن اسطوخودوس برای درمان التهاب ناشی از تماس با پیچک سمّی نیز مفید است.

13. تحریک جریان ادرار

روغن اسطوخودوس برای اختلالات ادراری مفید است، زیرا موجب افزایش تولید ادرار می شود. به علاوه روغن اسطوخودوس در بازگرداندن تعادل هورمونی و کاهش سیستیت (cystitis) یا التهاب مثانه مؤثر است. روغن اسطوخودوس موجب کاهش گرفتگی های مرتبط با این مسائل و سایر اختلال ها نیز می شود.

14. بهبود گردش خون

روغن اسطوخودوس گردش خون در بدن را افزایش می دهد. به گفتهٔ پژوهشگرانِ گروه علوم و پزشکی قلب و عروقِ (Department of Cardiovascular Science and Medicine) دانشگاه چیبا (Chiba) در ژاپن، رایحه درمانی با استفاده از روغن اسطوخودوس اثرات مفیدی روی گردش خون کرونری (coronary circulation) دارد. این روغن موجب پایین آمدن فشارخون نیز می شود و می توان از آن برای درمان فشارخون بالا استفاده کرد. افزایش گردش خون موجب بالا رفتن میزان دریافت اکسیژن در اندام ها و اعضای بدن و افزایش قدرت و سلامت عضلات بدن می شود و علاوه بر آن، فعالیت مغز نیز افزایش قابل توجهی پیدا می کند، پوست روشن تر و گلگون می شود و بدن از خطرهای حمله قلبی و تصلب شرایین (سخت شدن سرخ رگ ها، atherosclerosis) که معمولا با گردش ضعیف خون مرتبط هستند، در امان می ماند.

15. روغن اسطوخودوس برای روشن کردن پوست

روغن اسطوخودوس موجب روشن شدن پوست می شود، زیرا التهاب را کاهش می دهد. این روغن می تواند تغییر رنگ هایی مانند لکه های تیره را کاهش دهد. روغن اسطوخودوس در کاهش لکه های پوستی و قرمزی پوست مؤثر است. اگر پوست شما دچار هایپرپیگمنتیشن یا هایپرپیگمنتاسیون (hyperpigmentation، تیرگی و رنگ رفتگی پوست به دلیل افزایش سن) شده است، روغن اسطوخودوس به کاهش آن نیز کمک می کند.

16. تسکین اگزما و خشکی پوست

اگزما می تواند در هرجایی از بدن ظاهر شود. در اگزما پوست بدن خشک و پوسته پوسته دچار خارش می شود. اگزما می تواند به صورت خفیف و مزمن و در چند جای بدن ایجاد شود. اسطوخودوس به دلیل برخورداری از خواص ضدقارچی و کاهش التهاب، به کنترل اگزما کمک می کند.

از روغن اسطوخودوس می توان برای درمان پسوریازیس نیز استفاده کرد. روغن اسطوخودوس در پاکسازی پوست و کاهش قرمزی و التهاب آن مؤثر است.

به منظور استفاده از این روغن برای اگزما 2 قطره از آن را با مقدار مساوی از روغن درخت چای و همچنین 2 قاشق چای خوری روغن نارگیل مخلوط کنید. از این ترکیب می توانید به صورت روزانه استفاده کنید. برای درمان اگزما می توان از ترکیب روغن اسطوخودوس و روغن بابونه نیز استفاده کرد.

17. خواص ضدسرطانی

بر اساس مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ (Memorial Sloan Kettering Cancer Center) برای یافتن اطلاعات بیشتری درمورد خواص روغن اسطوخودوس در درمان سرطان به مطالعات انسانی نیاز داریم. البته این روغن از خواصی برخوردار است که موجب می شود به درمان بی خوابی، استرس روانی و اضطراب کمک کند و همین خواص می تواند تأثیر زیادی روی بهبود سلامت کلی بدن بگذارد.

18. خاصیت ضدالتهابی روغن اسطوخودوس

با استفاده از روغن اسطوخودس می توان التهاب های دردناک را درمان کرد. توانایی این روغن در تسکین درد و بی حس کنندگی در بهبود التهاب ها مؤثر است. بتاکاریوفیلن (beta-caryophyllene) موجود در روغن اسطوخودوس نیز به صورت یک مادهٔ ضدالتهاب طبیعی عمل می کند.

برای درمان التهاب ناشی از سوختگی 1 تا 3 قطره روغن اسطوخودس را با 1 یا 2 قاشق چای خوری روغن مورینگا یا روغن نارگیل ترکیب کنید. می توانید 3 بار در روز از این ترکیب استفاده کنید.

اگر آفتاب سوخته شده اید، می توانید از اسپری روغن اسطوخودوس استفاده کنید. در یک بطری اسپری، یک چهارم فنجان آب آلوئه ورا، 2 قاشق غذاخوری آب مقطر، 10 تا 12 قطره روغن اسطوخودوس و روغن جوجوبا را با هم ترکیب کنید. بطری را تکان بدهید تا مواد داخل آن با هم مخلوط شوند و سپس آن را روی قسمت هایی که دچار آفتاب سوختگی شده اند، اسپری کنید. تا بهبود کامل آفتاب سوختگی تان می توانید 2 یا 3 بار در روز از این اسپری استفاده کنید.

19. درمان لکوره

از روغن اسطوخودوس می توان برای درمان لکوره (leucorrhoea) استفاده کرد. لکوره ترشحات زرد یا سفیدی است که از واژن و مخاط دهانهٔ رحم خارج می شود.

چگونگی استفاده از روغن اسطوخودوس برای پوست

نحوهٔ استفاده از روغن اسطوخودوس به این بستگی دارد که قصد درمان کدام قسمت بدن را دارید. می توانید از روغن اسطوخودوس به تنهایی استفاده کنید یا آن را با روغن حامل ترکیب کنید. اگر قصد دارید روغن اسطوخودوس را روی قسمت آسیب دیده ای از پوست قرار دهید، بهتر است که از پنبه استفاده کنید، چون پنبه از انگشت های شما تمیزتر است. برای برطرف کردن چین وچروک و خشکی پوست نیز می توانید روغن اسطوخودوس را مستقیما و با دست هایتان روی پوست بمالید.

می توانید روغن اسطوخودوس را به صورت قرص مصرف کنید یا از آن به صورت بخار در رایحه درمانی استفاده کنید. اگرچه روغن اسطوخودوس نسبتا بی خطر است، ولی در بعضی از افراد ناراحتی هایی را ایجاد می کند. اگر با هریک از عوارض جانبی این روغن روبرو شدید، فورا مصرف آن را متوقف کنید.

عوارض جانبی روغن اسطوخودوس

اثرات نامطلوب بالقوه ای که پس از مصرف روغن اسطوخودوس در بعضی از افراد مشاهده می شود، عبارت اند از:

حالت تهوع

استفراغ سردرد

خطرات مصرف روغن اسطوخودوس

این روغن قوی در کنار فواید و خواص فراوان خود، خطراتی نیز دارد. این خطرات عبارت اند از:

زنان باردار و شیرده: زنان باردار و شیرده باید پیش از مصرف روغن اسطوخودوس (مانند بسکمک از روغن های اسانسی دیگر) با پزشک خود مشورت کنند. آلرژی: روغن اسطوخودوس در افرادی که پوست بسیار حساسی دارند، واکنش های آلرژیکی مانند تحریک و سوزش پوست را ایجاد می کند. ترکیب شدن با روغن های دیگر: روغن اسطوخودوس دست ساز به خوبی با روغن های اسانسی دیگری مانند روغن چوب سدر، درخت کاج، مریم گلی مرموک (clary sage)، گل شمعدانی و جوز هندی ترکیب می شود. بنابراین ممکن است روغنی که تهیه می کنید، خالص نباشد.

کلام آخر

روغن اسطوخودوس در درمان مسائل گوناگون مرتبط با پوست و سلامتی کاربردهای فراوانی دارد. این روغن به طور طبیعی موجب کاهش التهاب و تسکین درد می شود و سطح پوست را تمیز می کند و می توانید از آن روی پوست صورت، پاها و دست هایتان استفاده کنید. اگر پس از استفاده از روغن اسطوخودوس با هریک از عوارض جانبی آن (مانند جوش های پوستی) روبه رو شدید، مصرف آن را متوقف و به پزشک مراجعه کنید.

هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع: جام جم آنلاین