همه آنچه درباره قانون جدید چک باید بدانید، نحوه کشیدن و دریافت چک چه تغییری کرد؟ - مینی ست

به گزارش خبرنگاران به نقل از خبرگزاری تسنیم، طبق قانون جدید چک، بنا بود از روز 22 آذرماه صدور چک در وجه حامل ممنوع و قوانین جدید چک برای صدور و برگشت و ... اعمال گردد اما برساس اطلاعیه ای که بانک مرکزی منتشر کرد، اجرای بعضی از بندهای مهم قانون جدید چک با یک ماه تأخیر همراه شده است.

همتی رئیس کل بانک مرکزی که چند روز قبل در برنامه گفت وگوی ویژه خبری حضور داشت ضمن ارائه توضیحاتی درباره قانون جدید چک گفته بود که باتوجه به شرایط اقتصادی ناشی از شیوع کرونا، احتمالاً بانک مرکزی مجوز اجرای تدریجی این قانون را از رئیس جمهور خواهد گرفت.

بنابراین و براساس تصمیم بانک مرکزی بناست از ماه آینده دسته چک های جدید در اختیار مشتریان بانکی قرار گیرد و ضوابط جدید صدور چک از جمله ثبت در سامانه صیاد و تاریخ اعتبار 3 ساله چک های جدید نیز اجرایی

گردد.

* کارسازی چک های قدیمی انجام می گردد؛ مردم نگران نباشند/ محدودیت های جدید از 20 دی اجرایی می گردد

لازم به ذکر است، عملیات صدور، انتقال و وصول برگه های دسته چک هایی که پیش از تاریخ 1399.10.20 به مشتریان ارایه شده است، به روال سابق انجام می گردد. بانک مرکزی اعلام نموده بانک ها برای دسته چک های فعلی به روال سابق عمل می نمایند و نیازمند ثبت در سامانه صیاد نیست.

بانک مرکزی تأکید دارد که صدور چک در وجه حامل در دسته چک های جدید ممنوع است ضمن آنکه دسته چک های جدید نیز قرار است از یک ماه آینده توزیع گردد بنابراین فعلاً اجرای این مرحله از قانون جدید چک با تأخیر یک ماهه همراه شده است.

بنابراین در صورت اجرای تدریجی قانون جدید چک، صدور چک بانکی در وجه حامل، پشت نویسی و ظهر نویسی چک ممنوع خواهد بود و هر گونه نقل و انتقال چک باید در سیستم یکپارچه بانک مرکزی به ثبت برسد.

بر اساس قانون جدید چک، بانک ها موظف شدند از دسته چک های متحدالشکلی با عنوان چک صیاد استفاده نمایند و چک های قدیمی منسوخ اعلام شد. مهم ترین ویژگی چک صیاد این است که شماره منحصر به فردی روی هر برگه چک ثبت شده است. افراد با ارسال این شماره به پیامک 701701 می توانند از سوء سابقه صاحب چک مطلع شوند و قبل از آن که دیر گردد، معامله شان را به هم بزنند.

* ممنوعیت پشت نویسی چک/ انتقال چک فقط با صیاد/ از ماه بعد چک در وجه حامل نکشید

به موجب قانون اصلاح قانون صدور چک، صدور و پشت نویسی چک در وجه حامل ممنوع شده و ثبت انتقال چک در سامانه صیاد جایگزین پشت نویسی چک می گردد. لذا، همان گونه که پیش از این و به دفعات اعلام شده، از تاریخ 1399.10.20 صدور چک در وجه حامل مربوط به دسته چک های جدید ممنوع است و توسط بانک پذیرش و کارسازی نخواهد شد.

از مهمترین تغییرات قانون جدید چک،ممنوعیت انتقال چک به وسیله پشت نویسی است؛ طبق قانون، برگه چک های مربوط به دسته چک های جدید همچنان تا اطلاع ثانوی امکان انتقال به اشخاص به وسیله پشت نویسی را خواهند داشت.

این درحالی است که پیش از این برای انتقال چک به فرد دیگری، به وسیله یک یا دو امضا کار پیش می رفت و چک به فرد دیگری منتقل می شد، اما اکنون در قانون جدید چنین امکانی وجود نخواهد داشت؛ ضمن اینکه باید اطلاعات فرد گیرنده نهایی در سامانه صیاد ثبت و تائید گردد.

* اعتبار چک های جدید 3 ساله است/ محدودیت اعتباری برای دارندگان چک

یکی از مهمترین تغییرات دسته چک های جدید، تاریخ اعتبار سه ساله آنهاست؛ این مورد هم از 20 دی ماه قرار است در شبکه بانکی اجرایی گردد، بانک مرکزی اعلام نموده: در اجرای ماده (6) قانون، در مورد دسته چک هایی که از تاریخ 20 .10 .1399 به مشتریان تحویل داده می گردد، درج تاریخ اعتبار چک با عبارت صدور این برگه چک حداکثر تا مورخ - - - - - - - - مجاز است. بر روی هر برگه چک الزامی است. وفق ماده فوق، تاریخ اعتبار چک، حداکثر سه سال از تاریخ دریافت دسته چک است.

از دیگر تغییرات قانون جدید چک، سقف اعتباری برای صادرنماینده، چک است؛ طبق مصوبه ابلاغی بانک مرکزی، دارنده دسته چک دارای سقف اعتباری مشخصی است و جمع چک های صادره از سقف اعتباری وی تجاوز نخواهد کرد. سقف اعتباری بر اساس مولفه هایی همچون شرایط معیشتی فرد صادرنماینده چک، حقوق و مزایای دریافتی، اموال و دارایی های او معین خواهد شد و صادرنماینده چک، اجازه صدور چک جدید تا زمان پاس شدن چک قبلی را خارج از سقف اعتباری خواهد نخواهد داشت.

نکته مهم دیگر این است که در دسته چک های جدید باید تمام اطلاعات فرد گیرنده و دلیل صدور چک در سامانه ثبت گردد. صادرنماینده چک باید اطلاعات روی برگه چک را به وسیله برنامک تلفن همراه یا اینترنت بانک همان بانک که در آن حساب جاری داشته و دسته چک را از آن گرفته، ثبت کند. نقد کردن چک تنها توسط فردی که نامش در سامانه ثبت شده است، امکان پذیر خواهد بود.

بنابراین در قانون جدید چک، کسی که چک را صادر می نماید، باید اطلاعات چک صادر شده، اعم از مبلغ، تاریخ، گیرنده و دلیل صدور چک را در سامانه صیاد ثبت کند و در صورت وجود مغایرت بین گیرنده ای که در سامانه ثبت شده با گیرنده ای که چک را به بانک می برد بانک نمی تواند آن چک را پاس کند.

* شرایط برگشت زدن چک در قانون جدید/ اگر چک برگشتی دارید باید قید دسته چک جدید را بزنید

طبق قانون جدید، در صورت کافی نبودن موجودی حساب برای وصول وجه چک، بانک موظف است نسبت به پرداخت وجه چک از محل موجودی قابل برداشت متعلق به صادرنماینده چک در سایر حساب های وی در همان بانک اقدام کند.

قوانین سخت گیرانه ای نیز برای کاهش چک های برگشتی تدوین شده و بناست در شبکه بانکی اجرایی گردد؛ از جمله آنها عدم صدور دسته چک جدید به افرادی است که دارای چک برگشتی هستند؛ قانونگذار تأکید نموده است که اعطای دسته چک به دارندگان چک برگشتی برطرف سوءاثرنشده تحت هیچ عنوان مجاز نیست. بنابراین مردم باید در استفاده از چک به عنوان یک ابزار پرداخت، دقت کافی داشته و حتی المقدور از برگشت خوردن آن پیشگیری نمایند.

یکی از شرط های مهم برای تحویل دسته چک در قانون جدید آن است که متقاضی ورشکسته یا از نظر اقتصادی ناتوان نباشد و اعتبار اقتصادی کافی داشته باشد. به جز این، او نباید در سه سال اخیر چک برگشتی داشته یا سوءسابقه ای به نام او ثبت شده باشد. همچنین بدهکار نبودن متقاضی دریافت دسته چک هم مهم است و افراد زمانی می توانند درخواست دسته چک بدهند که تمامی بدهی هایشان اعم از چک های پاس نشده و وام ها را تسویه نمایند.

لازم به ذکر است، در صورت برگشت خوردن چک، صادرنماینده چک باید در کوتاه ترین زمان ممکن نسبت به برطرف سوء اثر از آن به روش های اعلامی در قانون و ضوابط ابلاغی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اقدام کند؛ چراکه فارغ از مباحث کیفری و حقوقی، محرومیت های الزامی مصرح در قانون، میتواند آثار و مسائل جدی در زمینه ارایه خدمات بانکی به اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای چک برگشتی برطرف سوءاثر نشده هستند، به همراه داشته باشد.

طبق اعلام بانک مرکزی، برطرف سوءاثر از چک برگشتی در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، صرفاً در صورت تحقق یکی از شرایط زیر امکان پذیر است:

1. واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک و ارایه درخواست مسدودی این وجه. در این صورت حساب مشتری صادر نماینده چک به میزان کسری چک برگشت خورده مسدود شده و بلافاصله برطرف سوء اثر صورت می پذیرد. بانک نیز موظف است واریز مبلغ را ظرف مدت سه روز به شیوه ای اطمینان بخش و قابل استناد، از جمله مکاتبه، به اطلاع دارنده چک برساند.

2. ارایه لاشه چک به بانک محال علیه3. ارایه رضایت نامه رسمی (تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی) از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک4. ارایه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذی صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در مورد چک 5. ارایه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در مورد چک6. سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت، مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در مورد چک توسط دارنده.

طبق قانون اعمال محرومیت های زیر برای صادرنمایندگان چک برگشتی الزامی است:

1.عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید

2. مسدود کردن وجوه کلیه حساب ها و کارت های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرنماینده که تحت هر عنوان نزد همان بانک یا مؤسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک

3. عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه های ارزی یا ریالی

4. عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی

5. ممنوعیت صدور دسته چک جدید در سامانه صیاد.