تأثیر خشکسالی ها در شور شدن آب کارون - مینی ست

به گزارش خبرنگاران، اهمیت شناخت و تعیین وضعیت کیفی آب بر کسی پوشیده نیست. به ویژه این که املاح موجود در آب برای مصارف مختلف باید در بازه تعیین و تعریف شده قرار داشته باشند تا اثرات سوء بر محیط و مصرف کننده نداشته باشد. طبق آنالیز های علمی، در اثر کمبود بارش بر یک منطقه وسیع و برای یک دوره زمانی طولانی حجم جریان رودخانه ها یا سطح آب های زیرزمینی کاهش می یابد و این امر، منجر به وقوع خشکسالی هیدرولوژیک می گردد.

به گفته محققان، طی سال های اخیر مطالعات گسترده ای در زمینه آنالیز وقوع خشکسالی هیدرولوژیک و تحلیل روند متغیرهای هیدرولوژیک در سطح جهانی و ملی انجام شده است که در بعضی از آن ها، تعدادی از رودخانه های مهم ایران ازلحاظ شاخص های مختلف مورد آنالیز قرار گرفته اند. ولی از مرور منابع، این گونه استنباط می گردد که طی سال های اخیر، تحقیقات کامل در مورد کیفیت آب رودخانه کارون و ارتباط آن با خشکسالی هیدرولوژیکی صورت نگرفته است.

برای برطرف این نقیصه پژوهشی، محققانی از دانشگاه شهید چمران اهواز دست به انجام مطالعه ای زده اند که در آن، ارتباط بین تغییرات دبی و شوری در حوضه آبریز کارون با اعمال روش های مختلف فنی و با به کارگیری شاخص های مختلف مورد ارزیابی واقع شده است.

در این پژوهش از شاخص های موسوم به خشکسالی جریان رودخانه (SDI) و بارش استانداردشده (SPI) به منظور تعیین خشکسالی هیدرولوژیک و هواشناسی استفاده شد.

نتایج این مطالعه که برای بازه زمانی سال های 1380 تا 1395 انجام شد، حاکی از آن است که تغییرات کیفیت آب، ارتباط مستقیمی با میزان دبی رودخانه دارد که خود می تواند تحت تأثیر خشکسالی قرار گیرد.

بر این اساس، صفورا شطی، پژوهشگر دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز و همکارش می گویند: نتایج آزمون علمی موسوم به من - کندال حاکی از آن است که روند کاهشی دبی در همه ایستگاه ها به جز ایستگاه اهواز معنی دار و قابل توجه بوده است. از دیگر نتایج این آزمون می توان به روند افزایشی پارامترهای راهنمایی الکتریکی و کل مواد جامد محلول در همه ایستگاه ها اشاره نمود.

این محققان ادامه می دهند: در حد فاصل ایستگاه گتوند تا بند میزان (محل دوشاخه شدن کارون) علاوه بر شاخه رود شوردشت بزرگ که کیفیت بسیار پایینی دارد زهکش زمین های کشاورزی نیز از عوامل افزایش 159 واحدی راهنمایی الکتریکی آب در این مقطع هستند که افزایش قابل توجه شوری را نشان می دهد.

با توجه به تغییر اقلیم در کشور و وقوع خشکسالی در سال های اخیر، توسعه زمین های کشاورزی، احداث حوضچه های پرورش ماهی، تخلیه زهاب کشاورزی، پساب شهری و صنعتی ازجمله عواملی هستند که پایش کیفیت آب کارون را به یک ضرورت ملی تبدیل نموده است.

به بیان محققان مجری این پژوهش که نتایج مطالعه آن ها در نشریه آبیاری و زهکشی ایران منتشر شده است، از یافته های این تحقیق می توان برای جلوگیری از اتفاقات مشابه رود کارون در سایر مناطق کشور استفاده کرد تا باعث شوری زمین های کشاورزی نگردد.

نشریه آبیاری و زهکشی ایران، وابسته به انجمن علمی آبیاری و زهکشی ایران است که هدف از آن انتشار آثار پژوهشی و علمی صاحب نظران در زمینه های علوم و مهندسی آبیاری و زهکشی و علوم وابسته به آن مانند هوا و اقلیم شناختی، آب و خاک، اقتصاد و حقوق آب، تغییرات اقلیمی، کشاورزی و امثال آن است.